Asielzoekerscentrum Elst (Utrecht)

Rhenens Belang begrijpt de onrust over het AZC goed. Hieronder het standpunt van onze partij en welke voorgeschiedenis o.a. de mogelijke komst van een AZC heeft doorlopen.

Rhenens Belang is vooralsnog geen voorstander van een AZC op deze locatie bij Elst omdat er teveel onduidelijkheid is over het draagvlak binnen de kern Elst cq. de gemeente Rhenen, de onzekerheid of het COA de veiligheid van bewoners van het AZC kan garanderen (overschrijding maximale aantallen bewoners, sociale veiligheid) en de veiligheid van de woonomgeving (toelichting: risico op verveling of overlast omdat er op AZC locatie geen tot weinig activiteiten aanwezig zijn/vertier in de woonomgeving gezocht moet worden waar op loopafstand ook weinig voorzieningen aanwezig zijn en een AZC tot veel meer vervoersbewegingen leidt vanwege de ligging) en de schoolroute langs het AZC loopt. Wij zijn benieuwd naar de invulling door het COA.

Standpunt Rhenens Belang

• Een AZC kan alleen doorgang vinden als er draagvlak is. De inwonersbijeenkomsten van 23 en 27 januari en de inspreekavonden met de gemeenteraad van 11 en 12 februari a.s. zijn voor onze fractie maatgevend.
• Het borgen van de veiligheid van de leefomgeving: sociale veiligheid fietsdeelnemers, inwoners en ondernemers moet uitvoerbaar zijn en bepaalt óf het AZC er komt en of er met lagere aantallen asielzoekers moet worden volstaan op basis van een realistische risicoanalyse.
• De informatie vanuit het College van B&W luidt dat de vestiging van het AZC betekent dat er minder woningen voor statushouders beschikbaar worden gesteld. Rhenens Belang wil duidelijkheid dat Rhenenaren op de woningwachtlijst voordeel hebben en welke voordeel dit precies oplevert. Daar vloeit uit voort dat onze fractie zich afvraagt of het voordeel van de eerste jaren dat minder woningen voor statushouders beschikbaar gesteld kunnen worden, wordt ingehaald door statushouders die het AZC verlaten en alsnog in onze woonomgeving woonruimte nodig hebben. Kortom wordt het voordeel op korte termijn van het deels vervallen van woonruimteverdeling voor statushouders vanwege de vestiging van een AZC, op langere termijn geen spoedeisend woonruimtevraagstuk?
• Bij aanvang van de versnelde woonopgave was de verwachting vanuit het college dat de flexwoningaanpak budgetneutraal kon plaatsvinden. Inmiddels is duidelijk dat aanschaf van flexwoningen dermate duur is dat budgetneutrale uitwerking vrijwel onmogelijk is. Rhenens Belang is tegen het verliesgevende uitbaten van
• De provincie Utrecht is in de woonruimtevraagstuk van grote invloed. Rhenens Belang staat negatief tegenover de eis van de provincie Utrecht
  • • om gemeentegronden na gebruik als flexwoninglocatie terug te geven aan de natuur omdat dit een miljoenenverlies (afboeken stille reserves/afzien van een toekomstige verkoopopbrengst) tot gevolg heeft waarvan de rekening grotendeels bij inwoners moet worden neergelegd door middel van lastenverhoging.
    • Rhenens Belang is tegen het plaatsen van flexwoningen op gronden waar de biodiversiteit fors wordt aangetast.

Voorgeschiedenis

• Het begint met de spreidingswet waarin alle gemeenten in Nederland een wettelijke taakstelling van Rijkswege krijgen om statushouders woonruimte te verstrekken. Op dit moment betreft dit voor onze gemeente de huisvesting van 121 statushouders. Ook mogelijke gezinshereniging kan van invloed zijn.
• Daarnaast speelt mee dat de wachtlijst van reguliere woningzoekenden beïnvloedt wordt door deze wettelijke verplichting.
• De mate van beïnvloeding is afhankelijk van het fluctuerende aantal woningzoekenden en verschilt dus van jaar tot jaar. Wel geldt sinds 2018 dat woningzoekenden uit bijvoorbeeld Ede langer op de wachtlijst staan en dus eerder in aanmerking komen voor een woning in Rhenen dan de Rhenense woningzoekenden. Dit komt doordat er procentueel meer sociale woningen in Rhenen beschikbaar zijn dan in Ede. Inmiddels is het wettelijk toegestaan om Rhenense woningzoekenden deels voorrang te geven. Er staat voor de commissie Samenleving een huisvestingsverordening op de agenda waarbij maximaal 50% van de woningen aan Rhenense woningzoekenden wordt toegewezen. Wij hopen dat een meerderheid van de raad kiest voor de maximaal mogelijke voorrangsregeling. Dat is afwachten tot tijdens de komende raadsvergadering een besluit valt.
• De stikstofproblematiek zorgt voor vertraging in woningbouw. Dit zet naast de aanpak Rijnbrug ook nieuwbouwplannen en woningprijzen onder druk.
• Door de overheid is een versnelde woningbouwopgave uitgerold. Dit betekent voor Rhenen dat de verantwoordelijk wethouder Ruimtelijke Ordening een groot aantal flexibele wooneenheden wil ontwikkelen als voorlopige woningnoodoplossing. Deze zijn bestemd voor diverse doelgroepen die naast statushouders ook starters en spoedzoekers (bijvoorbeeld éénoudergezinnen na echtscheiding) omvat.
• Daarnaast speelt de vluchtelingenstroom uit Oekraïne ook een rol. Veel particulieren opvang had de intentie om dit enkele maanden te faciliteren en het was niet de verwachting om meerjaars voor vluchtelingenopvang verantwoordelijk te zijn. Ook dit levert een huisvestingsvraagstuk voor de gemeente Rhenen op.
• Sinds de start van de oorlog in Oekraïne wordt in het presidium gesproken over huisvestingsoplossingen die divers zijn en gezamenlijk een groot vraagstuk vormen. Definitieve woningontwikkeling vergt veel tijd vanwege grondschaarste, stikstofvraagstuk ect. Woningbouwoplossingen op korte termijn zijn onvoldoende voorhanden.
• Waarom deze uitgebreide voorgeschiedenis? Het geeft aan dat College en gemeenteraad een ingewikkelde puzzel te leggen hebben waarbij de enige uitkomst moet zijn: wat is de goede keuze voor onze Rhenense samenleving?

AZC en locaties flexwoningen

• Dan terug naar de vertaalslag van diverse locaties voor flexibele woonlocaties: dit betreft de mogelijkheid om met een ‘tijdelijke’ vergunning van maximaal vijftien jaar mogelijkheden te geven voor vestiging van een AZC en de mogelijkheid van flexwoningen op drie door het college in kaart gebrachte locaties.
• Er is de afgelopen anderhalf jaar op vele vlakken vertrouwelijk overleg geweest tussen fractievoorzitters en toenmalig burgemeester Van der Pas over diverse opvanglocaties om de druk op de woningvoorraad te verlichten. Vanwege praktische omstandigheden of financiële onhaalbaarheid heeft dit nauwelijks tot raadpleging (raadsvoorstellen) geleid van de gemeenteraad. Plannen zijn veelal in een voorstadium onhaalbaar geacht. Het COA heeft de afgelopen 8 jaar al twee maal getracht om een AZC te realiseren in Rhenen. Financieel bleek dit niet haalbaar.
• Op woensdag 8 januari jl. hebben alle raadsleden de onderliggende stukken ontvangen. Gelijktijdig met de inwoners van Elst. De gemeenteraad beschikte, net als de inwoners van Elst, op 8 januari dus over beperkte informatie. De verdiepingsslag zal op bijeenkomsten en tijdens commissievergaderingen plaatsvinden.

Onze fractie hoopt u te ontmoeten op één van de inwonersbijeenkomsten.

Mocht u vragen of opmerkingen hebben, dan vernemen wij dat graag.

 

Geertje Wiesenekker

Willem Oorschot

Henri Pabst-van ’t Slot